Coming Home soon

Rhodri Jones

O’r diwedd, gyda chyfyngiadau teithio Covid rhwng yr Eidal a Phrydain yn ymlacio yn mis Awst, rwy'n gobeithio dychwelyd i Gymru yn fuan. Dwi’n edrych ymlaen at ddechrau ar fy rhan i o'r prosiect: Sut y bydd Brexit yn effeithio ar y diwydiant amaethyddol a’u cymunedau yng Nghymru.

Finally, with Covid travel restrictions between Italy and Britain supposedly relaxing in August, I’m hoping to return to Wales soon. I can’t wait to get started on my part of the project: how Brexit will affect the agricultural industry and communities in Wales.

Yn ffodus, dwi wedi gallu gwneud rhywfaint o ymchwil ar y prosiect ac mae sawl sefydliad fel NFU Cymru a ‘Hybu Cig Cymru’ wedi bod o gymorth mawr wrth rannu cysylltiadau ac ystadegau. Mae'n anodd i mi geisio deall yr hyn y mae'r ystadegau'n ei ddangos mewn gwirionedd, ac hyd yn oed i'r gweithwyr proffesiynol gorau sy'n astudio y ffigyrau yn y sefydliadau hyn, nid yw'n syml.

Luckily, I have been able to do some research on the project and several organisations like NFU Cymru and ‘Hybu Cig Cymru’ (Meat Promotion Wales) have been very helpful in sharing contacts and statistics. Trying to understand what the statistics actually show is difficult for me, however even for the best professionals working in these organisations it is not simple. 

Er enghraifft, sut y gellir egluro, er bod allforion cig defaid i wledydd UE rhwng Ionawr a Mai yn 2021 i lawr -21% o'i gymharu â'r un cyfnod yn 2020, ac eto dim ond -0.6% yw'r gollwng a werthwyd? Yn amlwg, mae Covid wedi cael effaith enfawr; ond hefyd mae mewnforion cig defaid i lawr 19.2%, felly mae cymaint o'r cig a oedd yn cael ei allforio bellach yn cael ei werthu ar y farchnad Brydeinig. Un peth sy'n sicr, mae allforion i gwledydd, fel yr Eidal, lle mae gwerthiannau ar gyfer y farchnad adwerthu yn bennaf, yn gwneud yn well nag allforion i wledydd, fel yr Almaen, lle mae'r allforion yn fwy ar gyfer y farchnad arlwyo. Ai Covid yn unig sy'n gyfrifol am hyn? Beth fydd yn digwydd ar ôl i Covid cael llai o ddylanwad ar ein bywydau?

For example, how can one explain that, although exports to EU countries of sheep meat between January and May in 2021 are down -21% compared to the same period in 2020, yet the value sold is only down by -0.6%? Obviously, Covid has had a massive effect; but also imports of sheep meat are down by 19.2%, so much of the meat once exported is now being sold on the British market. For certain, exports to countries, like Italy, where sales are predominately for the retail market are doing better than exports to countries, like Germany, where the exports are more for the catering market. Is this only due to Covid? What will happen after Covid becomes less of a problem? 

Mae rhifau yn gwneud i fy mhen droelli. Mae pobl a'u straeon yn fy ysbrydoli i dynnu lluniau. Dwi’n edrych ymlaen i gwrdd â ffermwyr a phobl yn eu cymunedau yn ogystal ag eraill yn y diwydiant amaethyddol i glywed eu straeon a gwrando ar eu hargraffiadau nhw.

Numbers make my head spin. People and their stories inspire me to take photos. I can’t wait to meet farmers and people in their communities as well as others in the agricultural industry to hear their stories and listen to their impressions. 

Dros y flynyddoedd diwethaf dwi wedi bod yn dogfennu cymunedau ffermio yn Ne'r Eidal yn gyson, felly roeddwn i'n meddwl y byddwn yn syniad dda i rhannu rhai o’r luniau ar y cynhaeaf gwenith ym mryniau y Dauni a dynnwyd yn ddiweddar iawn.

For the last few years I’ve been documenting farming communities in Southern Italy, I thought I’d share some shots taken very recently on the wheat harvest in the Dauni hills.

Cynaeafu Gwenith Durum ar fryniau Dauni, ardal ucheldirol sydd wedi cynhyrchu grawn ers canrifoedd yn ogystal â’r caws enwog ‘caccia cavallo’. Mewn topograffi mae'n debyg i ardaloedd yr ucheldir yng Nghanol a De Cymru, er yn amlwg mae'n llawer sychach.

Harvesting Durum Wheat on the Dauni hills, an upland area that has produced grains for centuries as well as the famous ‘caccia cavallo cheese’. In topography it is similar to upland areas in Central and South Wales, although obviously the climate is a lot drier. 

Ffermdy segur ym mryniau Dauni; ers blynyddoedd lawer mae ffermydd llai wedi gwerthu eu tir i ystadau mwy ac mae teuluoedd wedi symud i drefi a dinasoedd yng Ngogledd yr Eidal neu hyd yn oed dramor.

An abandoned farmhouse in the Dauni hills; for many years smaller farms have sold their land to larger estates and families have moved to towns and cities in Northern Italy or even abroad.

Cynaeafwr contract wrth ei waith yn Nhalaith Benevento.

A contractor’s combine harvester at work in Benevento Province.

Erbyn hyn mae'r rhan fwyaf o ffermwyr yn defnyddio cwmnïau contract ar gyfer cynaeafu; medi Durum yn Nhalaith Foggia.

These days most farmers use contract companies for harvesting; reaping Durum in Foggia Province.

Er mwyn osgoi cost llogi contractwyr, mae rhai ffermwyr yn ceisio defnyddio cynaeafwyr hen a brynwyd yn ail law.

To avoid the expense of hiring contractors, some farmers try to use antiquated harvesters bought second hand.

Michele Colucci yn gyrru ei gynaeafwr Laverda 3350 AL, (model 1984) gyda gofal eithafol.

Michele Colucci driving his Laverda 3350 AL, (1984 model) harvester with extreme care.

Mae pob gronyn o Durum yn bwysig i'r ffermwyr, gan fod eu elw yn isel.

Every grain of Durum is important to the farmers, as their margins are minimum.

Maria, gwraig Michele, sy’n gyfrifol am weinyddiaeth y fferm deuluol.

Maria, Michele’s wife, is responsible for the family farm’s administration. 

Y rhyddhad yn wyneb Michele ar ôl cynaeafu ei gae mwyaf yn llwyddiannus.

The relief in Michele’s face after successfully harvesting his largest field.